Құтыру – жануарлар мен адамдарға ауру адамдардың сілекейімен тығыз байланыста – тістегенде, тырнағанда, сондай-ақ малдың сілекейімен зақымдалған тері мен шырышты қабаттардың ластануы арқылы берілетін вирустық сипаттағы жұқпалы ауру. Вирустың тасымалдаушылары негізінен жабайы жануарлар, олардан ауру үй жануарлары мен адамдарға жұғады. Жануарлардың жұқпалы ауру кезеңі клиникалық белгілер пайда болғанға дейін 3-10 күн бұрын басталып, бүкіл ауруға созылады.

Жануарлар ауруының маңызды белгісі мінез-құлықтың өзгеруі болып табылады:

• ашулы жануар ерке болады, иесінің бетін жалауға тырысады;
• жақсы – ашулы, тітіркендіргіш, иесінің шақыруына бармайды, қараңғы бұрыштарға тығылады;
• жануар өзінің сүйікті тағамынан бас тартады, бірақ жеуге болмайтын заттарды (ағаш, тас, т.б.) жұтады, кез келген нәрсені кеміреді;
• қозу кезеңінде жануар басқаларға кірпік қағады.

Сырттай ауру жануарды мол сілекей мен лакримациямен ажыратуға болады.

Ауру жабайы жануарларда адаммен қарым-қатынас жасау ниеті тән өзгеріс болады: сау жабайы жануар ешқашан адамға өз еркімен бармайды және кез келген жақындауға әрекеттеніп қашады.

Адамдардағы құтыру ауруының инкубациялық кезеңі әдетте 10 күннен 2 айға дейін болады, дегенмен оның 5 күнге дейін қысқаруы және 1 жылға немесе одан да көп ұзару жағдайлары белгілі. Аурудың алғашқы белгілері зақымдану орнында бұлшықеттердің жиырылуы, қышуы, нервтердің бойындағы ауырсыну түрінде пайда болуы мүмкін. Аурудың басталуында негізсіз мазасыздық, қорқыныш, жарық пен дыбыс тітіркендіргіштеріне сезімталдықтың жоғарылауы, төмен дәрежелі қызба байқалады. Кейіннен гидрофобия шабуылдары қосылуы мүмкін: су құйылған дыбыстармен, ішуге тырысқанда, жұтқыншақтың және кеңірдектің бұлшықеттерінің ауырсынатын спазмы. Күн сайын ауру дамиды, сал ауруы дамиды. Өлім тыныс алудың тоқтап қалуынан және жүрек-қан тамырларының жұмысынан болады.

Сіз бірнеше қарапайым ережелерді біліп, орындасаңыз, өзіңізді және басқаларды құтырудан қорғай аласыз:

• Үй жануарларын (иттер, мысықтар) ұстаудың белгіленген ережелерін сақтау және жыл сайын құтырмаға қарсы профилактикалық егу жүргізу үшін үй жануарларын тұрғылықты жері бойынша ветеринариялық пунктке әкелу қажет;
• Үй жануарының мінез — құлқы өзгерген, басқа жануардан зақымданған, себепсіз өлген жағдайда, бақылау орнату немесе жануардың өлу себебін анықтау үшін ветеринарға хабарласу қажет;
• Балалар жануарлардың шағуынан жиі зардап шегеді, сондықтан олармен үнемі түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, жануарлармен, әсіресе жабайы немесе қараусыз қалған жануарлармен қажетсіз қарым-қатынастан аулақ болуға тырысу керек. Балаға жануарлардың кесірінен жеңіл жарақаттар болса да, ересектерге хабарлау қажеттілігін еске түсіру керек;
• Елдегі, ормандағы, көшедегі жабайы және қараусыз қалған үй жануарларын жинамау керек немесе аз уақыт ішінде мал дәрігеріне көрсетіп, құтырмаға қарсы екпе салуға мүмкіндік таппау керек;
• Адамды тістеген немесе тырнап алған жануарды тастауға болмайды. Мүмкіндігінше оған он күндік байқау белгіленсін;
• Ауылдық жерлердегі жеке аулаларда, елді мекендер аумағында жабайы жануарлар пайда болған кезде барлық сақтық шараларын қабылдап, өзіңіздің және жақындарыңыздың қауіпсіздігін қамтамасыз етуіңіз керек, өйткені сау жабайы жануарлар, әдетте, адамдармен кездесуден аулақ болады;
• Егер жануармен, тіпті сыртынан сау болса да, жанасуды болдырмау мүмкін болмаса, жараны мүмкіндігінше тезірек өз бетінше алғашқы өңдеуді жүргізу керек - жара бетін 15 минут бойы су және сабын ағынымен мұқият жуыңыз. , жараның шеттерін 5% йод тұнбаларымен өңдеңіз және дереу медициналық мекемеге хабарласыңыз. Тек дәрігер құтыру вирусын жұқтыру қаупін бағалай алады және қажет болған жағдайда иммундау курсын тағайындай алады.