Анықтама
Сібір жарасы-Bacillus anthracis бактериялары тудыратын және жедел және аса қауіпті сапрозооноздарға жататын жұқпалы ауру. Сібір жарасының қоздырғышы үшін резервуар-сыртқы орта (ластанған топырақ) және жануарлар. B. anthtacis ПАТОГЕНДІЛІКТІҢ II тобына жатады, яғни ол өте жұқпалы (өте жұқпалы) эпидемиялық аурулардың қоздырғышы болып табылады.
Сібір жарасының себептері
Bacillus anthracis – бұл екі формада болатын үлкен қозғалмайтын грам-позитивті таяқша-вегетативті және споралы. Споралық түрінде бактерия топырақта, ал вегетативті түрінде ауру жануарлар мен адамдардың денесінде болады. Вегетативті түрдегі қоздырғыш капсула болуы мүмкін, тікелей күн сәулесінде, қызған кезде және дезинфекциялық құралдардың әсерінен тез өледі. Споралық түрінде B. anthtacis сыртқы ортада ерекше төзімді және ондаған жылдар бойы өміршең болып келеді, автоклавтау кезінде 10 минуттан кейін, ал қайнату кезінде 30 минуттан кейін өледі. Иленген терілерде споралар жылдар бойы болуы мүмкін.
Жануарлардың ішінде сиырлар, қойлар, жылқылар, Ешкілер, түйелер, шошқалар, бұғылар сібір жарасына ең сезімтал – олар жем, су немесе жәндіктердің шағуы арқылы жұқтырады. Ақ тышқандар, гвинея шошқалары, қояндар, хомяктар, маймылдар да инфекцияға сезімтал, төзімді – иттер мен мысықтар. Жануарлардағы сібір жарасы жағдайлары, әдетте, жаз және күз мезгілдерінде кездеседі. Ауру жануар қоршаған ортаға қоздырғышты несеппен, нәжіспен, сілекеймен шығарады.
Жануарлардың ішінде сиырлар, қойлар, жылқылар, Ешкілер, түйелер, шошқалар, бұғылар сібір жарасына ең сезімтал – олар жем, су немесе жәндіктердің шағуы арқылы жұқтырады. Ақ тышқандар, гвинея шошқалары, қояндар, хомяктар, маймылдар да инфекцияға сезімтал, төзімді – иттер мен мысықтар. Жануарлардағы сібір жарасы жағдайлары, әдетте, жаз және күз мезгілдерінде кездеседі. Ауру жануар қоршаған ортаға қоздырғышты несеппен, нәжіспен, сілекеймен шығарады.
Адам ауру жануарға күтім жасау, мал сою, ұшаны кесу, мал өнімдерімен (тері, тері, аң терісі, жүн, қылшық) жанасу, қоздырғыштың себілген споралары арқылы сібір жарасын жұқтыруы мүмкін. Сонымен қатар, инфекция жұқтырған шаңды, сүйек ұнын жұтқанда, жұқтырған жануардың шикі немесе термиялық өңделмеген мяса жегенде немесе жәндіктердің шағуы арқылы (жылқылар, шыбындар, масалар) пайда болуы мүмкін. Қауіптің тағы бір көзі-топырақ, дәлірек айтсақ-мал қорымдары.
Сібір жарасының белгілері
Адамның инкубациялық кезеңі бірнеше сағаттан 8-14 күнге дейін созылады, орташа есеппен – 2-3 күн. Оның ұзақтығы берілу жолына және қоздырғыштың инфекциялық дозасына байланысты. Берілудің байланыс механизмі кезінде инкубациялық кезеңнің ұзақтығы 2-ден 14 күнге дейінгі тері формасы пайда болады.
Сібір жарасын емдеумен аурухана жағдайында жұқпалы аурулар дәрігерлері айналысады.
Тимирязев ауданының ветеринарлық станциясы
